Prof. Dr. Tuğhan Utku: “Sepsis, basit bir enfeksiyon değil; organ yetmezliklerine yol açan karmaşık bir sendromdur”

13Eylül Dünya Sepsis Günü’nde rakamlar gösteriyor ki; sepsis hala hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde önemli ve genellikle göz ardı edilen küresel bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor.2012 Dünya Sepsis Bildirgesi’nden bu yana; hastalıkla ilgili farkındalığı artırma ve bakım kalitesini iyileştirme çabaları devam ediyor.
.
Türk Yoğun Bakım Derneği (TYBD) Başkanı Prof. Dr. Tuğhan Utku, Dünya Sepsis Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, bu ciddi hastalığın yanlış birşekilde sadece bir enfeksiyon olarak değerlendirildiğine dikkat çekiyor.”Sepsis, enfeksiyona karşı düzensiz bir bağışıklık tepkisidir ve bir çok organın iflasına yol açabilecek bir sendromdur,” diyen Prof. Dr. Utku, sepsisin karmaşıklığını vurguluyor.

Sepsis: Dünya Genelinde Her 5 Ölümden Biri Bu Nedenden Kaynaklanıyor

Ocak 2020’de yayınlanan Küresel Hastalık Yükü Sepsis Raporu’na göre, sepsisyılda 49 milyon kişiyi etkiliyor ve 11 milyon ölüme neden oluyor. Prof. Dr.Tuğhan Utku, bu verilerin sepsisin kanser veya kalp hastalığından daha fazlaölümcül sonuç doğurduğunu belirterek, “Sepsisin çoğu toplum kaynaklıdır,ancak hastanelerdeki sepsis vakalarının ölüm oranları ve tedavi maliyetleri çokdaha yüksektir” diyor.

Erken Tanı ve Etkin Tedavi Hayat Kurtarır

“Sepsisi yenmek için yıllardır bilimsel çalışmalar sürüyor, ancakhastalığın karmaşıklığı tedaviyi zorlaştırıyor,” diyen Prof. Dr. Utku,sepsiste hayat kurtaran tek yaklaşımın erken tanı ve etkin tedavi olduğunu vurguluyor. Yeni ‘Surviving Sepsis Campaign’ uluslararası kılavuzlarında da önemli güncellemeler bulunmasına rağmen, gerçek bir oyun değiştirici tedavi henüz bulunabilmiş değil.

Birleşmiş Milletler’den Sepsis Çağrısı

Prof. Dr. Tuğhan Utku, Birleşmiş Milletler’in sepsisin önlenmesi, teşhisive tedavisi için üye devletlere ulusal eylem planları geliştirmeleri çağrısındabulunduğunu hatırlatıyor. “Yüksek gelirli ülkelerde bile sepsisle mücadelede ilerleme yavaş, çabalar hala yetersiz” diyen Utku, acilservislerde ve ambulans sistemlerinde erken tanı programlarınınyaygınlaştırılması gerektiğini belirtiyor.

Antibiyotik Direnci: Sepsisi Daha Tehlikeli Hale Getiriyor

Prof. Dr. Utku, sepsisin tedavi edilmemesinin en önemli nedenlerinden birinin antibiyotik direnci olduğunu söylüyor. ABD Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezleri (CDC) verilerine göre, antimikrobiyal direnç nedeniyle her 15dakikada bir insan ölüyor. “Antibiyotik direnci, sağlık sistemimizin en büyük tehditlerinden biri haline gelmiştir,” diyen Prof. Dr. Utku, bu sorunun özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için ölümcül sonuçlar doğurduğunu belirtiyor. Antibiyotik direnci, sepsisin tedavisinde en büyük zorluklardan biridir. Özellikle “süper mikroplar” olarak bilinen ilaca dirençli mikroorganizmalar, tedavisi mümkün olmayan enfeksiyonlara yol açarak sepsis riskini artırmaktadır. Dünya genelinde her 15 dakikada bir kişi, antibiyotik direnci nedeniyle hayatını kaybediyor. 2050 yılında bu sayının yıllık 10 milyon ölüme çıkacağı öngörülüyor.

Yoğun Bakım Sonrası Hayatta Kalmak Yeterli Değil

Sepsis tedavi edildikten sonra bile hastaların yaşam kalitesinde ciddidüşüşler görüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Tuğhan Utku, “Post-sepsis sendromu (PSS), sepsisten kurtulanların %50’sini etkiliyor. Fiziksel, psikolojik ve bilişsel sorunlar uzun süre devam edebiliyor” diye belirtiyor. Yoğun bakım sonrası hastaların takip edilmesi ve bu süreçte özel bakımın sağlanması gerektiğine dikkat çekiyor.

Sepsis: En Pahalı Sağlık Sorunlarından Biri

Sepsis hastalarının tedavi maliyetlerinin oldukça yüksek olduğunu belirtenProf. Dr. Tuğhan Utku, 2010-2022 yılları arasında yapılan bir çalışmanın verilerine göre, hasta başına ortalama hastane maliyetinin 1101 – 91.951 Euro arasında değiştiğini ifade ediyor. Sepsisin sadece bireyler üzerinde değil, sağlık sistemleri üzerinde de büyük bir ekonomik yük oluşturduğunu vurguluyor.

“Sepsisi Önlemek İçin Hedeflerimiz Var”

Prof. Dr. Utku, sepsisin küresel yükünü azaltmak için uluslararasıotoritelerce belirlenen hedefleri hatırlatarak, “Hijyen, temiz suyaerişim, aşılama programları ve erken tanı sistemleri ile sepsisin yayılımını azaltmak mümkün” diyor